Yan Flüt

Betimleyen: Seda ACAR

Yan flüt ağızlık, gövde ve kuyruk olmak üzere üç parçadan oluşuyor. Fotoğraftaki nefesli enstrüman, gümüş benzeri parlak bir metalle kaplı. Silindirik boru yaklaşık altmış beş cm uzunluğunda ve bir parmak kalınlığında.

İkinci en uzun parça olan ağızlık yaklaşık on beş cm uzunluğunda. Baş tarafında hafif konik, takıp çıkarılabilir bir mantar bulunuyor. Yaklaşık üç parmak aşağıda, ses oluşturmaya yarayan üfleme deliği mevcut. Enstrümanın yan tarafında yer alan bu üfleme deliği silindirik boruyla aynı hizada değil. Oval yastık biçiminde ve çıkıntılı. Deliğin çapı ise nohut tanesi kadar.

En uzun bölümü oluşturan gövde yaklaşık kırk cm uzunluğunda Üfleme deliğinden yaklaşık bir karış aşağıda, ağızlık bölümünün gövdeyle birleştiği bölümde, birbirlerine yaklaşık üç parmak mesafeyle duran iki adet halka mevcut. Bu halkalar silindirik boruyu çevreliyor. Gövdenin sol bitişiğinde, yaklaşık iki karış uzunluğunda, örgü şişi benzeri, mil adında bir çubuk yer alıyor. Melodinin oluşmasını sağlayan perdeler bu mile bağlı. Gövdedeki perdeler, silindirik borunun üzerinde  sıralanmış durumda. Küpenin kulağa takılan kısmı gibi tüm perdeler, ince ve sert bir metalle mil çubuğuna dolanmışlar. Ağızlığa yakın olan ilk iki perde yuvarlak bir gömlek düğmesi, geriye kalan sekizi de yine yuvarlak bir hırka düğmesi büyüklüğünde. Ortaları hafif çukur. İlk perde ile ikinci perde arasında yaklaşık iki parmak mesafe bulunuyor. Gövde üzerinde yer alan diğer perdelerin aralarında yaklaşık bir parmak mesafe var. Beşinci ile altıncı perdenin arasında, silindirik borudan iki parmak kadar aşağıya sarkmış, pipoya benzeyen bir mekanizma mevcut.

En son parçayı oluşturan kuyruk bölümü yaklaşık on cm uzunluğunda. Bu bölümde, yuvarlak kol düğmesini andıran birbirlerine birer parmak mesafeyle duran üç adet perde yer alıyor. Kuyruğun gövdeyle birleştiği bölümde, silindirik boruyu saran bir halka var ve perdelerden ilki bu halkanın hemen bir parmak altında. Klips benzeri ince bir metal sayesinde mil çubuğuna dolanarak silindirik borunun sağ yanına yerleştirilmiş. Diğerleri ise silindirik borunun tam üzerinde. Kuyruğun uç tarafında çıkıntılı son bir halka bulunuyor ve baş tarafın aksine ucu açık.

Son olarak tutuş biçimini incelendiğimizde yan flütün üfleme deliği alt dudağa dayanıyor. Enstrüman sağ omuz yönünde yere koşut olarak tutuluyor. Sol el ağızlık tarafında, sağ el ise kuyruk tarafında tutuluyor. İki elin baş parmakları alttan enstrümanı desteklerken ayakların açıklığı omuz hizasında olacak şekilde ayarlanıyor.